ING, medeplichtig aan grote belastingfraude, loog Parlement voor: stop de straffeloosheid van banken en Panama-profiteurs

De strijd van de Belgische autoriteiten tegen fiscale fraude is ondermaats. En banken spelen een grote rol als medeplichtigen van de Panamaprofiteurs. Dat tonen de nieuwste onthullingen in het Panamaschandaal opnieuw aan. Tijd om een einde te maken aan die straffeloosheid: de PVDA stelt 6 maatregelen voor.

Een leeuw in Panama: de centrale rol van banken bij grote belastingfraude

Een van de feiten die uitkwam bij de onthulling van de Panama Papers bis, is dat Rik Vandenberghe, de ex-CEO van ING België het parlement heeft belogen. Niet toen hij in de Kamer zijn plan kwam verdedigen om 3.000 jobs bij zijn bankinstelling te schrappen. Wel toen hij tegenover de leden van de bijzondere commissie Panama Papers met grote stelligheid beweerde: “Hebben wij contacten met structuren in belastingparadijzen? Neen.” Terwijl ING België zomaar even 965 keer voorkomt in de Panama Papers bis.

Vincent Auriol, de Franse minister van Financiën ten tijde van het Volksfront, zei in 1936: “De banken wil ik sluiten, de bankiers ga ik opsluiten.”

In alle grote Belgische fraudezaken van de voorbije decennia (KB-Lux, QFIE, cash-maatschappijen …) speelden de banken een cruciale rol. Een na een kwamen de directeurs van de bankinstellingen voor de parlementaire commissie Panama Papers met de hand op het hart zweren dat die tijd voorgoed voorbij was. Allemaal leugens, zo blijkt uit de nieuwe onthullingen.

Er moet een einde komen aan de straffeloosheid voor bankiers die aan de grote fraude meewerken en er niet voor terugdeinzen het parlement te beliegen. Vincent Auriol, de Franse minister van Financiën ten tijde van het Volksfront, zei in 1936: “De banken wil ik sluiten, de bankiers ga ik opsluiten.” Het tegenovergestelde gebeurt vandaag. De banken beschikken over buitensporig veel macht en genieten een alarmerende straffeloosheid, ook al bezondigen ze zich de hele tijd aan fraude.

Daarom eist de PVDA dat het bankgeheim werkelijk opgeheven wordt, dat er controleurs werken in de bankinstellingen zelf en dat er strengere administratieve en strafrechtelijke sancties komen tegen de verantwoordelijken van de grote belastingfraude, tot en met de sluiting of de onteigening van de financiële schakels (met inbegrip van de banken) die een rol spelen bij de grote belastingfraude en bij witwaspraktijken.

Zwakke reactie op Belgische Panama Papers

Met de nieuwe lekken stijgt het aantal Belgen dat in de Panama Papers is geïdentificeerd van 732 naar 865. Maar over welgeteld één van die 865 klanten van Mossac Fonseca heeft de Belgische regering ooit een vraag gesteld aan dat kantoor, dat een sleutelrol speelt in deze affaire. Een bijzonder pijnlijke vaststelling.

Het Duitse gerecht kocht een massa gegevens over de Panama Papers om de strijd te kunnen aanbinden tegen deze grote internationale belastingfraude. België moest twee jaar langer dan Duitsland wachten om een klein deel van deze informatie te bekomen … en het heeft daar bij de Duitse overheid om moeten smeken.

Hoe komt dat? België weigert dat soort gegevens te kopen, ook al zijn die van cruciaal belang voor de strijd tegen de fraude. Deze rechtse regering weigerde ook wetens en willens dit als aanbeveling op te nemen in de besluiten van de bijzondere commissie Panama Papers.

Sabotage parlementaire commissie Panama Papers

de strijd tegen de fraude stopt waar het belang van bedrijven en aandeelhouders begint te spelen.

Na het eerste schandaal rond de Panama Papers verwachtte iedereen een reactie op maat van die zware fraude. De Kamer stelde een bijzondere parlementaire commissie samen. Maar de regeringspartijen saboteerden het werk van deze commissie. Ze zetten het parlement buiten spel en voerden de debatten over het eindverslag in achterkamers, uitsluitend met de regeringspartijen en de regering en met de inmenging van bepaalde patronale kringen. Met een duidelijke oriëntatie: de strijd tegen de fraude stopt waar het belang van bedrijven en aandeelhouders begint te spelen.

Rechts weerde uit het eindverslag dan ook alles wat maar enigszins verwees naar een maatregel – hoe weinig ambitieus ook - tegen de grote internationale fraude, onder andere over het bankgeheim, de werkingsmiddelen van de fiscus, de omschrijving van zware belastingfraude, de cashbetalingen, de oververtegenwoordiging van de grote vermogens in de fraude, de aankoop door de fiscus van gegevens over fraudeurs, maatregelen tegen de belastingparadijzen enzovoort. Al deze aanbevelingen werden ofwel totaal krachteloos geformuleerd ofwel gewoon in de vuilnisbak gekieperd.

Regering bijzonder welwillend tegenover grote fraude

Moet het ons nog verbazen dat een “minister van Financiën, belast met de strijd tegen de belastingfraude” een ronduit militante passiviteit aan de dag legt in de strijd tegen de grote fraudeurs, als we weten dat de man een groot aanhanger is van de ultra-liberale theorieën van Milton Friedman volgens wie economische ontwikkeling alleen kan door de rijksten nog rijker te maken?

In 2015 zei minister Van Overtveldt nog dat het aantal belastingcontroleurs hetzelfde zou blijven. Tussen 2016 en 2018 is bijna 1 op 10 controleurs niet vervangen.

En moeten we er nog aan herinneren dat deze Johan Van Overtveldt (N-VA) een deel van zijn carrière doorbracht bij de BBL-ING, de bank die vandaag centraal staat in het Belgische hoofdstuk van de Panama Papers bis?

In 2015 stelde minister Van Overtveldt dat hij het aantal medewerkers bij de FOD Financiën even snel zou doen dalen als bij de andere openbare diensten. Tegelijk beloofde hij bij de belastingcontroleurs elk vertrek te compenseren met een aanwerving. Maar uit zijn antwoord op een vraag van Kamerlid Marco Van Hees hierover bleek dat het aantal belastingcontroleurs tussen 2016 en 2018 is gedaald met 9%. En ook dat de minister zijn belofte om het aantal medewerkers bij de Bijzondere Belastinginspectie te verhogen, niet had gehouden. Als we het aantal mensen die de dienst hebben verlaten meetellen, is dat aantal niet gestegen. Er bestaat bij de fiscus wel een cel “belastingparadijzen”, maar die telt welgeteld … twee ambtenaren.

PVDA-volksvertegenwoordiger Marco Van Hees noemt dat alles “schuldig verzuim van deze rechtse regering. Meer zelfs, als we zien wat ze heeft gedaan met de diamantairs ...”

Wat deed Van Overtveldt namelijk toen de affaire SwissLeaks aan het licht bracht dat 60% van de Belgische dossiers betrekking had op Antwerpse diamantairs? Hij ging in op hun voorstellen en stelde de diamantlobby gerust. Die eiste een andere manier van belastingheffing, op de omzet in plaats van op de winst. Sindsdien is er geen controle meer op de voorraden (waarvan, zoals al lang geweten, een groot deel ‘zwart’ is). De minister riep de karaattaks in het leven die perfect aan dit schema beantwoordt. Gevolg: sinds de invoering van de karaattaks is de winst uit diamanthandel – die voortaan dus niet meer belast wordt – met een factor 12 gegroeid. Maar natuurlijk volgen de belastingen niet diezelfde curve.

De 6 eisen van de PVDA
1. Het bankgeheim werkelijk opheffen en een vermogenskadaster samenstellen.
2. Bij de bankinstellingen controleurs doen werken die vrije toegang hebben tot alle gegevens en alle vergaderingen en die elke vorm van financiële criminaliteit opsporen.
3. Strengere administratieve en strafrechtelijke sancties tegen de verantwoordelijken van de grote belastingfraude, tot en met de sluiting of de onteigening van de financiële schakels (met inbegrip van de banken) die een rol spelen bij de grote belastingfraude en bij witwaspraktijken.
4. Een bijzondere cel oprichten voor de controle van de 0,01% rijksten, zoals ook de OESO voorstelt. Een onderzoek van econoom Gabriel Zucman () schat de gemiddelde fraude van een gezin van die de 0,01% in België op zo’n goede 5,3 miljoen euro per jaar of … 26.000 keer meer dan de fraude van een gezin uit de 50% minst rijken (die gemiddeld 201 euro per jaar aan belastingen ontduikt).
5. Meer mankracht bij de FOD Financiën en vooral meer belastingcontroleurs en personeel bij de Bijzondere Belastinginspectie, bij de cel “belastingparadijzen” en bij de cel “transferprijzen”. Ook meer middelen voor het gerecht en de parketten in de strijd tegen de financiële criminaliteit.
6. Verbod op financiële handel met mensen of maatschappijen uit belastingparadijzen tenzij voorafgaandelijk wordt bewezen dat het gaat om reële economische operaties en niet om maneuvers van belastingontduiking.