Duitsland: kritiek leveren op oorlog en kapitalisme is gevaarlijk (maar noodzakelijk)

In het land van Karl Marx wordt het steeds lastiger om het marxisme te verdedigen. Europa's drijvende economische macht wil de stemmen die het kapitalisme in twijfel trekken het zwijgen opleggen. Het dagblad Junge Welt heeft besloten te reageren op deze aanval, en verdient daarbij onze steun.

"Sinds 2022, met de oorlog in Oekraïne, en 2023, met de oorlog in Gaza, zijn we in Duitsland het slachtoffer van zware aanvallen op de vrijheid van meningsuiting, de persvrijheid en de vrijheid om samen te komen. Wat betreft de oorlog in Oekraïne en de Israëlische oorlog tegen Gaza, staat ons standpunt volledig haaks op dat van de Duitse regering en de meerderheid van de media. Dit geldt ook voor heel wat andere kwesties. De Duitse regering en haar geheime diensten willen ons hiervoor aan de schandpaal nagelen." Nick Brauns, hoofd van het linkse Duitse dagblad Junge Welt, legt aan Solidair uit hoe zijn krant al jarenlang wordt gecriminaliseerd: de krant is in het hokje "extreemlinks" weggezet vanwege zijn antikapitalistisch redactioneel profiel en wordt aangevallen door de autoriteiten en in de gaten gehouden door de geheime diensten. Maar Junge Welt gaat in de tegenaanval en dient een klacht in. De rechtszaak vond plaats op 18 juli. Hoewel de rechter JW in het ongelijk stelde (en de krant bekritiseerde voor het feit dat ze “niet alleen lezers werft, maar ook het kapitalisme wil overwinnen” door middel van klassenstrijd...), geeft de krant niet op en heeft beloofd door te gaan en “alle juridische mogelijkheden uit te putten”. Een noodzaak voor Junge Welt, want de druk neemt toe.

Hier krijgt dit weinig media-aandacht, maar de situatie omtrent vrijheid van meningsuiting, dat zo wordt geroemd door de gebruikelijke liberalen, baart zorgen in de economische motor van Europa. Zo had ook de milieubeweging Ende Gelände, bekend om haar symbolische acties, onlangs te maken met verscherpt toezicht van de geheime dienst. Haar misdaad? De link leggen tussen ecologie en kritiek op het kapitalisme ... In Duitsland wordt het verband gelegd tussen oorlog, kolonisatie en massale vervuiling met de onderliggende oorzaak - het kapitalistische systeem - door de staat gezien als een gevaarlijke gedachtegang, die in de gaten moet gehouden worden door de geheime dienst. Een woordje uitleg.

Aanval op de persvrijheid

"Junge Welt is een dagblad met een duidelijke communistische inslag. Zijn fundamentele marxistische overtuigingen zijn gericht op het vervangen van de liberale democratie door een socialistisch/communistisch systeem." Dit is het antwoord van de Duitse regering aan het parlement, na een vraag van de linkse partij Die Linke, om uitleg te geven over de criminalisering van de onafhankelijke krant Junge Welt (JW). Het medium staat sinds het einde van de jaren negentig onder toezicht van de Duitse geheime diensten. Dat toezicht is sinds 2004 systematisch en werd recentelijk nog verhoogd.

Het Bureau voor de bescherming van de grondwet ("Verfassungsschutz") - de binnenlandse inlichtingendienst van Duitsland - zet Junge Welt in het hokje "links-extremisme". Dit heeft verstrekkende gevolgen, legt Nick Brauns ons uit: "Zo mogen we bijvoorbeeld geen betaalde advertenties meer verspreiden op stations en in het openbaar vervoer. Reclame op publieke radiozenders werd afgeschaft. Verschillende instellingen reageren niet langer op onze verzoeken om informatie. Potentiële gesprekspartners weigeren met ons te praten ..."

En dan mogen we niet uit het oog verliezen dat het toezicht op de communicatie van journalisten van Junge Welt een aantasting is van de bronbescherming, nochtans een bij wet vastgelegde grondslag van de persvrijheid ...

Is marxisme "in strijd met de menselijke waardigheid"?

In mei 2021 stelde de partij Die Linke in het parlement vragen aan de federale regering over deze criminalisering. De uitleg roept op zijn minst vragen op. Zo lezen we bijvoorbeeld: "Het kapitalisme en de politieke en sociale orde van de Bondsrepubliek - die hier volgens de marxistische lezing uit voortkomt - worden fundamenteel verworpen. De auteurs van de betreffende artikelen zien oplossingen voor de bestaande politieke en economische crises in de afschaffing van het 'kapitalisme', dat als oorzaak wordt aangewezen." Dit komt erop neer dat, in het land dat de economische motor is van de Europese Unie, geen enkele stem gehoord mag worden die het kapitalisme in vraag stelt

In het land van Marx wordt marxisme met moeite getolereerd: 'Het indelen van een maatschappij volgens het principe van sociale klassen is in strijd met de menselijke waardigheid,' aldus de regering. De verdeling van de maatschappij in klassen is Marx' eigen werk. Deze analyse, uitgedacht in de negentiende eeuw, is actueler dan ooit met de explosieve toename van sociale ongelijkheden. Dat is wellicht de reden waarom ze het zwijgen wordt opgelegd.

Het volgen van een linkse redactionele lijn is een misdrijf

De regering bekritiseert Junge Welt ook omdat ze principes heeft en zich daaraan vasthoudt: "JW biedt vertegenwoordigers van extreemlinkse organisaties in Duitsland en daarbuiten, geregeld de gelegenheid om hun politieke standpunten uiteen te zetten in artikelen en/of interviews. Zo biedt JW een forum voor de publicatie van revolutionaire ideeën. (...) De selectie van artikelen en meningen verraadt een bepaalde redactionele lijn."

De ideeën van Junge Welt zijn in opkomst en dat is wat de machthebbers dwars zit, legt Nick Brauns uit: "De druk die door de geheime diensten wordt uitgeoefend, liep de afgelopen jaren gelijk op met de groeiende oplage (vandaag de dag worden er dagelijks zo'n 21.000 exemplaren verkocht) samen met de toenemende vatbaarheid van de maatschappij voor de ideeën van Junge Welt. Een van de kritiekpunten van de Duitse regering is dat we een groot publiek hebben en daardoor steeds meer mensen bereiken. Toen we slechts een kleine kring linkse mensen bereikten, stonden we niet zo zwaar onder vuur." De regering komt hier overigens ook openlijk voor uit , want zie haar antwoord op Die Linke in mei 2021: "Junge Welt fungeert als een vermeerderaar voor de standpunten van extreemlinks. (...) De krant bereikt een brede kring van mensen waarbinnen ze haar ongrondwettelijke standpunten kan verspreiden."

Noodzakelijke en nuttige steun aan linkse media

In Duitsland kan Junge Welt rekenen op veel steun. Zelfs van sommige traditionele media: Mandy Tröger, columniste bij de Berliner Zeitung, verdedigde enkele dagen geleden de linkse media "want wanneer legitieme kritiek een vermeende vijand van de grondwet wordt, sterft een stukje persvrijheid een stille dood." De milieuorganisatie Friends of Nature Germany heeft zich ook uitgesproken: "Een beperking van de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting is een alarmerend teken. Friends of Nature wil en kan niet meegaan met het toenemende conformisme in het land, vooral niet met betrekking tot de oorlog." De Duitse Vereniging van Journalisten (DJV) heeft haar bezorgdheid geuit en haar wens uitgesproken dat de rechtspraak de media beschermt tegen deze aanvallen, en "zich niet in de redactiekamers mengt om te weten wie daar over Marx of Engels discussieert." De vakbond volgt de rechtszaak op de voet.

Wat er in Berlijn gebeurt, werpt een licht op ons systeem en zou zorgen moeten baren in zowel Brussel, Parijs als elders. Steun aan stemmen van authentiek links zoals Junge Welt is noodzakelijk en nuttig Want zoals Nick Brauns het samenvat: wanneer de Belgische media verslag doen van ons proces, zet dat ook de de Duitse regering onder druk, die zich wereldwijd probeert te profileren als een baken van democratie en persvrijheid"