“De genocide op de Palestijnen treft ook de werkende klasse in Israël”

Vechten voor vrede is in Israël moeilijker dan elders. Maar dat houdt de leden van Hadash, de linkse alliantie in het Israëlische parlement, niet tegen. Een van haar volksvertegenwoordigers, de communiste Aida Touma-Suleiman, sprak in Brussel over haar strijd en onze rol daarin.

In Israël wonen en je verzetten tegen het zionisme is geen paradox. Hadash doet het al sinds haar oprichting in de jaren 1970. In het Israëlische politieke landschap staat de alliantie van verschillende authentiek linkse partijen en organisaties geïsoleerd. Maar ze is wel aanwezig in de Knesset (het Israëlische parlement) en op straat.

"Hadash is de enige politieke stem die fel tegen de oorlog is en de misdaden van de regering aanklaagt”, vertelt Aida Touma-Suleiman. “De andere partijen, ook zij die oproepen tot een staakt-het-vuren, doen dit vooral om pragmatische redenen, zoals bijvoorbeeld voor de vrijlating van gijzelaars, en niet uit principe. Wij benadrukken dat militaire oplossingen niet efficiënt zijn en dat we een einde moeten maken aan de bezetting. Daarom worden we sinds het begin van de oorlog geviseerd in de Knesset en doodgezwegen in de media."

Hadash is gekant tegen de oorlog en de kolonisatie. Ze strijdt voor gelijkheid en sociale rechtvaardigheid. Maar daardoor komen de leden en aanhangers – alsook verdedigers van mensenrechten in het algemeen - in het vizier van de Israëlische autoriteiten. Als communistische en feministische militante, en voormalig hoofdredactrice van het tijdschrift Al Ittihad van de Israëlische Communistische Partij (ICP), kan Touma-Suleiman hiervan getuigen. Ze wordt regelmatig vervolgd, zowel binnen als buiten het parlement.

Recent nog werd ze geschorst in de Knesset omdat ze de genocide in Gaza op sociale media veroordeelde. "Ik werd twee maanden geschorst nadat ik een Brits rapport over het bombardement op het Shifa-ziekenhuis had gedeeld op X. In mijn tweet citeerde ik de getuigenissen van artsen en trok ik de officiële versie van het Israëlische leger in twijfel, waarbij ik ironisch verwees naar de zelfverklaarde ‘moraliteit’ van het IDF. Een extreemrechtse organisatie riep onmiddellijk publiek op om een klacht tegen mij in te dienen, wat leidde tot 2.560 klachten in amper 12 uur. De ethische commissie van de Knesset eiste dat ik mijn excuses zou aanbieden voor mijn opmerkingen. Ik weigerde en verwees naar mijn parlementaire immuniteit."

Er is duidelijk meer nodig om haar aanstekelijke glimlach te laten verdwijnen. Enkele uren voor het internationaal arrestatiebevel tegen Netanyahu werd uitgevaardigd, was Aida Touma-Suleiman in Brussel. Een uitstekende gelegenheid om aan leden van de PVDA de strijd van Israëlisch links uit te leggen. "Sinds het begin van de oorlog heeft de Israëlische regering alle stemmen die zich tegen de oorlog uitspraken met geweld onderdrukt, in het bijzonder die van de Palestijnse gemeenschap in Israël. Alle anti-oorlogsdemonstraties zijn verboden en meer dan 250 mensen – waaronder kunstenaars, studenten en zelfs bejaarden – zijn gearresteerd op basis van soms absurde beschuldigingen, zoals het posten van een simpel ‘Hallo’ op sociale media of het dragen van een ring met een religieuze inscriptie."

Maar dat weerhoudt hen er niet van de strijd verder te zetten. "We hebben de verantwoordelijkheid op ons genomen om in Israël de enige stem te zijn die zich uitspreekt tegen de oorlog, zelfs als ons dat bedreigingen en repressie oplevert. We werken ook aan vredescoalities."

De Israëlische regering wil kritische stemmen nog verder verzwakken door middel van een gerechtelijke hervorming. Waarom is die hervorming problematisch?

Aida Touma-Suleiman. De gerechtelijke hervorming heeft tot doel het gezag van het Israëlische rechtssysteem te verzwakken en politici boven het gerecht te plaatsen. Zo zouden de juridische adviseurs van de ministeries, die voorheen onafhankelijk waren, politiek benoemd worden. Het doel is om de "checks and balances" te verzwakken, zodat de regering haar beleid vrij kan toepassen, ook op de bezette Westelijke Jordaanoever. Deze hervorming weerspiegelt een verlangen naar grotere controle. Het is een antidemocratische aanval.

Hoe beïnvloeden deze wetten de bescherming van de mensenrechten in Israël?

Aida Touma-Suleiman. Verschillende wetten die recent werden gestemd onder het mom van terrorismebestrijding of de noodtoestand, hebben de mensenrechten ernstig ondermijnd. Er is bijvoorbeeld een wet die het mogelijk maakt om leerkrachten die verdacht worden van steun aan vermeend "terrorisme" op staande voet te ontslaan, zonder dat ze formeel berecht of veroordeeld zijn. Een andere wet staat de deportatie toe van het gezin van mensen die beschuldigd worden van verzetsdaden. Die maatregelen zijn niet alleen gericht tegen Palestijnen, maar ontnemen ook Israëli's hun grondrechten.

Naast de politie en het leger vertrouwt de regering ook op burgers om haar beleid op te leggen. Welke rol spelen gewapende burgermilities?

Aida Touma-Suleiman. Sinds het begin van de oorlog op 7 oktober 2023 heeft de minister van Nationale Veiligheid 120.000 vuurwapens uitgedeeld aan burgers. De snel gevormde milities kunnen worden gemobiliseerd om het beleid van de regering te steunen, waardoor ze een bedreiging vormen voor betogers en politieke tegenstanders. Er zijn al aanvallen geweest op vreedzame betogers. Een gevaarlijke ontwikkeling waarin het geweld geïnstitutionaliseerd wordt.

Israël wordt soms voorgesteld als "de enige democratie in het Midden-Oosten". Bent u het daarmee eens?

Aida Touma-Suleiman. Israël is altijd in de eerste plaats een democratie geweest voor Israëlische Joden, en niet voor alle burgers. Het is een "etnische democratie", waarin de Palestijnse burgers van Israël en de werkende klasse in het algemeen onderworpen worden aan discriminerende wetten en beleidsmaatregelen. Maar onder de huidige rechtse regering, die fascistische elementen omvat, wordt zelfs die etnische democratie opzijgezet ten gunste van een nog meer autoritair en antidemocratisch beleid.

Welke obstakels ondervindt de Israëlische burgermaatschappij als ze haar stem tegen de oorlog wil laten horen?

Aida Touma-Suleiman. De publieke opinie is volledig gericht op de vrijlating van de gijzelaars die door Hamas worden vastgehouden. Zolang deze situatie voortduurt, is het bijna onmogelijk om een debat te lanceren over de gevolgen van de oorlog of over een politieke oplossing. De regering Netanyahu gebruikt deze fixatie om de oorlog te verlengen en te voorkomen dat haar beleid op enige manier in vraag wordt gesteld.

Is dit de reden waarom de Israëlische regering de vrijlating van de gijzelaars niet probeert te bespoedigen?

Aida Touma-Suleiman. Netanyahu begrijpt dat de oorlog alle steun zal verliezen zodra de gijzelaars worden vrijgelaten. Op dat moment zullen mensen vragen gaan stellen over de oorlog, het verlies van levens en de economische problemen. Door het land in spanning te houden over de vrijlating van de gijzelaars, zorgt hij ervoor dat de publieke opinie gefocust blijft op die ene kwestie, ten koste van elke kritische reflectie over de gevolgen van de oorlog.

In een oorlog is het altijd de werkende klasse die het meest lijdt. Hoe heeft de oorlog de werkende klasse in Israël getroffen, vooral dan in economisch opzicht?

Aida Touma-Suleiman. De oorlog heeft de economische crisis, die al ernstig was, nog verergerd. De noordelijke en zuidelijke regio's van Israël, de belangrijkste landbouwgebieden van het land, zijn geëvacueerd en liggen onder vuur. Dat heeft geleid tot een tekort aan voedsel, waardoor Israël gedwongen is om groente en fruit te importeren en de prijzen opgedreven worden. Bovendien stopte de oorlog de toestroom van Palestijnse arbeiders, met name in de bouwsector. Ongeveer 200.000 Palestijnse bouwvakkers kwamen elke dag naar Israël. Dit verlies aan arbeidskrachten heeft ernstige gevolgen, niet alleen voor de Israëlische economie maar ook voor de Palestijnse samenleving, veel gezinnen verloren zo hun enige bron van inkomsten.

De sterk toegenomen militaire uitgaven en de economische destabilisatie leiden tot een almaar groter begrotingstekort. De werkende klasse wordt zwaarder belast, terwijl sociale uitkeringen bevroren worden en de budgetten voor welzijn, onderwijs en andere ministeries worden afgebouwd.

Wat is het effect van die bezuinigingen op de bevolking?

Aida Touma-Suleiman. De bezuinigingen treffen vooral de sociale bijstand, het onderwijs en de openbare diensten, met grote bezuinigingen in de sociale sectoren. Het budget voor de Israëlische kolonies op de Westelijke Jordaanoever en voor de ministeries die zijn opgericht om die kolonies te ondersteunen, zijn echter niet verlaagd. Dat leidt tot kritiek.

De toevoeging van nieuwe ministeries om de coalitiepartijen tevreden te stellen, maakt het beheer van de begroting nog ingewikkelder. De economische vooruitzichten voor het komende jaar zijn somber, met zware bezuinigingen op sociale voorzieningen en een grotere belastingdruk op de werkende klasse.

Wat kan Europa doen om de rechten van de Palestijnen te steunen?

Aida Touma-Suleiman. Europa moet zich meer inspannen om de oorlog te beëindigen en de Palestijnen te beschermen. De Europese Unie is medeplichtig door haar financiële en militaire steun aan Israël, dat een oorlog voert die in strijd is met het internationaal recht. Internationale druk is essentieel, niet alleen om de Palestijnen te beschermen, maar ook om te voorkomen dat Israël doorgaat met zijn militaire en antidemocratische beleid.

Als de internationale druk toeneemt, zal Israël zijn misdaden niet langer kunnen voortzetten. De Europese Unie moet stoppen met de Israëlische regering te steunen en in plaats daarvan de mensenrechten en de democratie bevorderen.