Alerta Venezuela: een keuze op het scherp van de snee

Het zijn spannende dagen voor Venezuela en zijn sociaal maatschappijproject, de Bolivariaanse revolutie. Zondag 30 juli zijn er verkiezingen voor een Grondwetgevende Vergadering. De rechtse oppositie boycot die en hoopt op meer straatgeweld tegen de regering-Maduro. Trump, de CIA en ook de Europese Commissie moeien zich. Tot ergernis van heel Latijns-Amerikaans links.

Sinds de verkiezingen van eind 2015 is het Venezolaanse parlement in handen van de rechtse oppositie, terwijl het land een linkse president en regering heeft. Niet zo ongewoon, een gelijkaardige 'cohabitation' zien we soms ook in Frankrijk of de VS. Maar Venezolaans rechts stelt onomwonden dat ze president Maduro van de macht wil verdrijven, nog binnen zijn huidige ambtstermijn, die loopt tot eind 2018. Straatgeweld, georganiseerde schaarste, geblokkeerde instellingen en geïmporteerd geweld door Colombiaanse paramilitairen: dat zijn de basisingrediënten om het land onbestuurbaar te maken. De gewelddaden hebben al 100 doden geëist, waarvan er niet meer dan zeven eenduidig aan de ordestrijdkrachten toe te wijzen zijn.

Nieuwe Grondwet moet recente verworvenheden verankeren

President Maduro zet in op dialoog en pacificatie in Venezuela en probeert de oppositie ertoe te brengen de instellingen van het land te respecteren. Om de patstelling aan te pakken, organiseert de overheid nu verkiezingen voor een Grondwetgevende Vergadering. Zondag 30 juli kunnen de Venezolanen bij algemene, directe en geheime stemming 537 leden van een Nationale Grondwetgevende Vergadering kiezen – 364 op gemeentelijk niveau en 173 als vertegenwoordigers van de verschillende maatschappelijke sectoren. Daarbij komen nog acht vertegenwoordigers van de inheemse volkeren, die in hun gemeenschappen worden verkozen. Deze Grondwetgevende Vergadering zal als taak hebben om de huidige Grondwet, die dateert van 1999, aan te passen, om die dan met een referendum aan de bevolking voor te leggen.

Waarom de Grondwet actualiseren? De regering Maduro wil de verworvenheden van bijna twintig jaar Bolivariaanse revolutie grondwettelijk verankeren, onderverdeeld in negen thema's:

1. vrede en nationale dialoog

2. een gediversifieerde economie, voor een post-petroleum tijdperk

3. de sociale programma's (de 'misiones' van Hugo Chávez)

4. een performanter rechtssysteem

5. de nieuwe vormen van participatieve democratie

6. de verdediging van de nationale soevereiniteit tegen buitenlandse inmenging

7. het multicultureel karakter van Venezuela

8. de rechten van, en een toekomst voor de jongeren

9. de klimaatopwarming en de bescherming van het leven op de planeet.

Trump: “VS zullen niet passief toekijken”

Maar heel deze oefening wordt op voorhand verworpen door de oppositie. Die organiseerde haar eigen symbolisch referendum op 16 juli, buiten elk wettelijk kader. En ze drijft vooral de agitatie tegen de regering-Maduro op. De oppositie krijgt steun uit niet geheel onverwachte hoek. Een officiële verklaring van Trump zet de toon: “De Verenigde Staten zullen niet passief toekijken hoe Venezuela ten onder gaat. Als het regime van Maduro zijn Grondwetgevende Vergadering oplegt op 30 juli, zullen de VS strenge en snelle economische maatregelen nemen.”

En daar blijft het niet bij. Op 20 juli verklaarde CIA-directeur Mike Pompeo op een conferentie op het Forum over Veiligheid in Aspen (VS): “Wij hebben goede hoop dat er een politieke overgang komt in Venezuela, en wij, de CIA, doen ons best om de dynamiek ter plaatse te begrijpen. […] Twee weken terug was ik in Bogota (Colombia) en in Mexico en ik heb daar precies dit thema aangebracht [van een politieke transitie in Venezuela], in een poging hen te doen begrijpen wat ze kunnen doen om betere resultaten te bekomen in dat deel van de wereld.”

De website van de VS-ambassade in Caracas raadt Amerikanen in het land intussen aan om de komende dagen drinkwater en voedsel te hamsteren en om op te passen voor “betogingen die vreedzaam bedoeld zijn maar zich kunnen omvormen tot gewelddadige confrontaties met de ordediensten”…

Ook Europese Commissie steunt rechtse oppositie

Ook de Europese Commissie laat zich niet onbetuigd: Federica Mogherini, Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlands- en Veiligheidsbeleid, sprak openlijk haar steun uit voor het onwettig referendum van de oppositie en dreigde ook al met sancties als Maduro doorzet met de verkiezingen voor de Grondwetgevende Vergadering.

Dreigen met economische sancties, mobiliseren voor een politieke transitie en speculeren op gewelddadige straatacties zijn een ongehoorde inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Venezuela, tegen elk internationaal recht in.

Zuid-Amerikaans links: “Strijd van Venezuela is strijd voor heel continent”

De VS, de EU en Venezolaans rechts staan hiermee lijnrecht tegenover bijna een heel continent. Vorige week had in de Nicaraguaanse hoofdstad Managua de jaarlijkse bijeenkomst van het Forum van Sao Paulo plaats, dat progressieve regeringen, linkse partijen en sociale bewegingen uit heel Latijns-Amerika samenbrengt. Het Forum van Sao Paulo verklaarde zich unaniem solidair met de democratisch verkozen regering in Venezuela, en stelt dat “de enige manier om de democratie te doen zegevieren is door het volk te raadplegen, en niet door middel van staatsgrepen zoals we recent meemaakten in Brazilië, Paraguay en Honduras”.

Het Forum van Sao Paulo motiveert zijn standpunt vanuit een bredere blik: “De belangrijkste aanvallen van het imperialisme en zijn bondgenoten in Latijns-Amerika en de Caraïben zijn gericht tegen Venezuela en zijn Bolivariaanse revolutie, omwille van zijn waardevolle natuurlijke rijkdommen en zijn geopolitiek en strategisch belang. Ze rekenen erop dat een nederlaag van Venezuela een domino-effect zal krijgen op andere linkse regeringen in de regio, en dat daarmee het model van politieke verbinding, samenwerking en integratie - zoals dat onder andere vorm krijgt in de ALBA - er verzwakt uitkomt. Vandaar het belang om Venezuela te verdedigen en de uitvoering van die plannen te verhinderen. De strijd voor Venezuela is een strijd voor heel het continent, voor heel de wereld.”

Lees hier achtergrondinformatie over Venezuela